CO₂, zoveel meer dan een broeikasgas
Wat is CO2?
CO2, de formule voor koolstofdioxide, moet zowat het meest besproken chemisch element van onze tijd zijn. Het teveel van dit broeikasgas in onze atmosfeer maakt dat de aarde opwarmt. En toch is het van levensbelang, want zonder CO2 zou het hier onleefbaar koud zijn. Noem het gerust de thermostaat van onze planeet.
De eigenschappen van CO2
Broeikasgassen zoals koolstofdioxide houden de stralingswarmte van de zon vast. Daardoor zien we voornamelijk CO2 als boosdoener voor de opwarming van de aarde. We linken het aan fossiele brandstoffen en fabrieken. Dat klopt, al is het niet het volledige plaatje.
Lang voor de mens besloot om op zijn achterste poten te lopen, zweefde er al CO2 rond in onze atmosfeer. Zonder het broeikasgas zouden fauna en flora – en dus ook de mens – hier niet gedijen. Planten, bomen en algen hebben het nodig om te groeien. Zij nemen CO2 op en zetten het om in zuurstof (O2). Zo ontstond een aangenaam klimaat, met een atmosfeer die mooi in balans was. Dat is vandaag helaas anders.
Te veel CO2 in onze atmosfeer
Ondanks dat broeikasgassen zoals CO2 slechts 0,04 percent van onze atmosfeer uitmaken, hebben zij een enorme invloed op het klimaat wereldwijd. Vanaf de industriële revolutie zijn we massaal fossiele brandstoffen zoals steenkool, olie en aardgas gaan gebruiken.
Dat bracht ons enorme welvaart, maar stuwt ook enorme hoeveelheden CO2 in de atmosfeer. Vandaag is er maar liefst 51 percent meer CO2 in onze atmosfeer dan voor de industriële revolutie. Zo zetten we de thermostaat op aarde almaar hoger en hoger. Vandaar de dringende nood aan een energietransitie, waarmee we de CO2-uitstoot drastisch verminderen.
Wat doet de industrie om minder CO2 uit te stoten?
Naar een klimaatneutrale industrie
40 percent van de CO2-uitstoot in België is afkomstig van onze industrie. Daarom lanceren bedrijven allerlei initiatieven en procesinnovaties om hun CO2-uitstoot te verminderen. Gebouwen isoleren, installaties en apparatuur vernieuwen, productieprocessen optimaliseren, en ga zo maar door.
Installaties en processen worden geëlektrificeerd. Voor zware industriële processen, waar elektriciteit te kort schiet, kan waterstof een goed alternatief vormen. En de CO2 die bedrijven nog uitstoten, wordt afgevangen. Via ons uitgebreid netwerk aan pijpleidingen transporteren we naar sites voor opslag of hergebruik.
CO2 uitstoten wordt almaar duurder
Met Fit For 55, het plan van de Europese Commissie, streven alle 27 lidstaten naar een daling van de CO2-uitstoot met 55 percent tegen 2030. Het uiteindelijke doel is een CO2-neutrale samenleving in 2050. Om dat doel te halen, werkt de Europese Unie met een emissiehandelssysteem voor CO2.
Voor elke ton CO2 die een bedrijf uitstoot, moet het één emissierecht kopen. Het aantal emissierechten daalt elk jaar, waardoor het steeds duurder wordt om te vervuilen. Bij industriële bedrijven kan de factuur aan emissierechten oplopen tot miljarden euro's per jaar. Het resultaat is dat CO2 afvangen niet alleen een ecologisch doel nastreeft maar ook financieel gestimuleerd wordt.
CCS: CO2 opslaan als restproduct
Omdat het niet mogelijk is om alle afgevangen CO2 te hergebruiken, slaan we het op in bijvoorbeeld lege gasvelden. Dat noemen we Carbon Capture and Storage of CCS. Die ondergrondse opslagplaatsen zijn van nature afgesloten en luchtdicht, waardoor de CO2 veilig geborgen ligt. CO2 afvangen en opslaan is een noodzaak richting een klimaatneutrale economie.
Ondergrondse CO2-opslag is een veilige technologie, zoals blijkt uit meer dan twintig jaar van succesvolle opslag offshore in Noorwegen, en recentere projecten in Canada en de VS. Het Noorse Equinor en zijn partners slaan sinds 1996 CO2 op in de Noordzee - in de Utsira-formatie in het Sleipner-veld, ongeveer een miljoen ton CO2 per jaar.
In de Europese Unie verzekert een EU-richtlijn de identificatie van geschikte opslaglocaties en de veiligheid van de exploitatie.
CCU: CO2 hergebruiken als grondstof
Voor bepaalde industrieën is afgevangen CO2 een waardevolle grondstof. Dat noemen we Carbon Capture and Utilisation of CCU. In de land- en tuinbouw wordt CO2 (her)gebruikt om gewassen sneller te laten groeien en energieproducenten gebruiken vloeibaar CO2 als koelvloeistof. De mogelijkheden worden alleen maar groter. Wie weet varen schepen binnenkort op methanol uit afgevangen CO2. Of splitsen plasmareactoren de molecule terug op in koolstof en zuurstof. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Hoe helpen we met CO2-infrastructuur bedrijven hun uitstoot afbouwen?
De uitstoot van CO2 moet omlaag, drastisch omlaag. Naast inzetten op hernieuwbare elektriciteit uit zon en wind, kijkt de industrie naar het potentieel van waterstof en de afvang van CO2. Om die ontwikkelingen mogelijk te maken, zijn we bij Fluxys volop bezig om ons netwerk van pijpleidingen future-proof te maken.
Onze ambitie uit zich in drie cijfers: 30x30x30. Tegen 2030 willen we en volume van 30 miljoen ton CO2 van bedrijven vervoeren - het equivalent van 13 miljoen wagens van de weg halen. Ter vergelijking: in België rijden 5,9 miljoen personenauto’s rond. Tegen 2030 willen we ook 30 TWh aan waterstof naar bedrijven transporteren, een hoeveelheid energie die ruim een derde van het totale elektriciteitsverbruik in België vertegenwoordigt.
Een heuse ondergrondse beweging
We gaan in dialoog met de industrie om tijdig onze bestaande infrastructuur aan te passen en waar nodig nieuwe leidingen aan te leggen. Om de energietransitie van bedrijven mogelijk te maken en te versnellen, mikken we op de uitbouw van waterstof- en CO2-leidingen voor én tussen de industrie in Vlaanderen en Wallonië.
Vandaag al hebben we een sterk vertakt netwerk aan pijpleidingen voor aardgas. Dat evolueert naar een netwerk dat ook CO2 en waterstof transporteert. Zo maken we van België een invoer- en doorvoerland in Europa voor moleculen als CO2 en waterstof. Onze drie terminals in Gent, Antwerpen en Zeebrugge spelen een sleutelrol om die ambitie waar te maken, als invoerhub van waterstof of uitvoerpunt van CO2.
Onze projecten rond CO2-infrastructuur
We zijn bezig met allerlei initiatieven en samenwerkingen om onze CO2-infrastructuur uit te bouwen. We leggen nieuwe leidingen onder de grond, onshore, en onder de zee, offshore en bouwen terminals die CO2 tijdelijk opslaan en op schepen laden om naar permanente opslagsites te voeren. We investeren ook in projecten om het hergebruik van CO2 mogelijk te maken.
Onderzeese pijpleiding voor grootschalige decarbonisatie
De energietransitie, een van de grootste uitdagingen voor de mensheid, vraagt om vereende krachten. We kunnen het niet alleen. Zo werken we samen met het Noorse energiebedrijf Equinor aan een onderzeese pijpleiding van 1.000 kilometer tussen Zeebrugge en Noorwegen. In onze terminal in Zeebrugge wordt de CO2 samengeperst. Via de nieuwe pijpleiding vervoeren we afgevangen CO2 uit België en onze buurlanden naar Noorwegen, waar de CO2 gestockeerd wordt in ondergrondse waterbassins (aquifers) of lege gasvelden onder de bodem van de Noordzee.
In 2025 beginnen we eraan, om tegen 2030 zo’n 20 miljoen tot 40 miljoen ton CO2 per jaar te vervoeren en op te slaan. Die 40 miljoen ton CO2 staat gelijk aan de totale uitstoot van de Belgische industrie. Door onze kennis en ervaring te bundelen, zetten we weer een stap verder om als Belgische industrie de klimaatdoelstellingen te halen.
Meer weten
CO2-hubs in Antwerpen en Gent
In de havens van Antwerpen en Gent bouwen we aan installaties die CO2 vloeibaar maken, opslaan in bufferopslagplaatsen en via schepen exporteren voor opslag in lege gasvelden dieper op zee.
Voor de Antwerp@C CO2 Export Hub in Antwerpen hebben we een partnership met het Franse Air Liquide en Port of Antwerp-Bruges. Samen bouwen we aan een van de eerste en grootste CO2-exportfaciliteiten ter wereld, met een capaciteit van 10 miljoen ton CO2 per jaar.
In Gent komt Ghent Carbon Hub, en dat in samenwerking met North Sea Port en staalproducent ArcelorMittal. Ghent Carbon Hub zal de capaciteit hebben om per jaar 6 miljoen ton CO2 te verwerken, wat overeenkomt met ongeveer 15 percent van de totale industriële CO2 -uitstoot in België.
CO2-negatieve bouwstenen
Naast projecten voor de opslag van CO2 (CCS) werken we mee aan een initiatief waarbij we CO2 hergebruiken (CCU). Het Belgische betonbedrijf Orbix heeft een technologie ontwikkeld om bouwstenen te maken zonder cement, maar met een combinatie van afval uit de staalindustrie en CO2. Daar bouwen we op verder.
co2ncreat is een project in samenwerking met Orbix, Lhoist en Prefer. Kalkproducent Lhoist vangt CO2 af, die Fluxys vervoert naar de fabriek van bouwproducent Prefer. Die laatste gebruikt de technologie van Orbix om milieuvriendelijke bouwstenen te maken. Daardoor vermijdt Lhoist de aankoop van emissierechten, die almaar duurder worden. Ook in de productie van de bouwstenen wordt CO2 vermeden doordat er geen cement nodig is. Een win-win.
Wat is het decarbonisatie-potentieel voor mijn bedrijf?
U heeft met uw bedrijf de ambitie om minder uit te stoten. Hoe begint u daaraan? Welke stappen moet u nemen? Onze experten adviseren u graag bij de uitdagingen die de energietransitie met zich meebrengt. Laten we de koppen bij elkaar steken. Dan integreren we uw antwoorden in onze plannen en verfijnen we onze infrastructuurkaart.
Toon uw interesse in onze CO2-diensten
We zijn nieuwsgierig naar de noden en vragen van uw bedrijf. Want hoe meer zicht we hebben op de marktvraag, hoe beter we onze infrastructuur en diensten daarop afstemmen. Toon uw interesse. Zo zorgen we dat bedrijven zich vlot met ons CO2-netwerk kunnen verbinden.
Ik wil graag een contract aangaan
Heeft u de vragenlijst ingevuld? Dan werken wij een nauwkeurig infrastructuurvoorstel uit voor uw regio. Vervolgens is het opnieuw aan u om uw interesse op dat voorstel kenbaar te maken.
Ik wil meer weten over de projecten rond CO2-infrastructuur van Fluxys
We zijn bezig aan een heleboel initiatieven en samenwerkingen om CO2 te transporteren voor opslag of hergebruik.
Neem gerust een kijkje voor de jongste ontwikkelingen.
- Heeft u vragen over hydrogen of CO₂?
- Neem gerust contact op met: